W latach 2004 – 2009 r. w OIP Białystok obliczono roczne koszty 368 wypadków przy pracy (38 śmiertelnych, 90 powodujących ciężkie obrażenia, 17 zbiorowych oraz 223 skutkujących czasową niezdolnością do pracy). Obliczenia te skoncentrowano na zakładach budownictwa, służby zdrowia, przetwórstwa przemysłowego oraz gospodarowania odpadami.
Henryk Purwin
Ponadto obliczono koszty katastrofy budowlanej, która miała miejsce 11 marca 2008 r. na budowie Centrum Handlowo-Usługowego „ALFA” w Białymstoku, podczas której jedna osoba poniosła śmierć, a druga doznała obrażeń ciała.
Ponieważ większość kosztów ponoszona jest w pierwszym roku po wypadku, obliczano tylko koszty pierwszoroczne. Należy jednak pamiętać o kosztach ponoszonych w latach następnych po wypadku, czyli o emeryturach i rentach wypłacanych pracownikowi i uprawnionym osobom po śmierci pracownika przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych i kosztach świadczeń rehabilitacyjnych.
Obliczanie rocznych kosztów wypadków prowadzono w oparciu o metodykę obliczania ekonomicznych skutków wypadków przy pracy, która obejmuje następujące obszary:
• koszty wypadku poniesione przez pracodawcę (zgodnie z metodologią CIOP – PIB),
• koszty poniesione przez ZUS,
• koszty leczenia poniesione przez NFZ.
Dla celów prewencyjnych wprowadzono pojęcie kosztów działań zapobiegających wypadkowi (oszacowana wysokość nakładów finansowych pracodawcy na działania, które należało podjąć, aby zapobiec wypadkowi).
Metoda uwzględnia jedynie składniki kosztów, które należą do kosztów kontrolowanych przez przedsiębiorstwo tj. tych, na które ma ono wpływ.
Pominięto obliczanie kosztów wypadków tzw. komunikacyjnych, których przyczyny związane były z naruszaniem przepisów ruchu drogowego. Na tego rodzaju wydarzenia pracodawcy mają ograniczony wpływ.
Prezentowane w artykule koszty pracodawcy i koszty działań zapobiegających określone zostały przez pracodawców, natomiast koszty ZUS i NFZ – przez te instytucje.
Koszty wypadku śmiertelnego
Obliczono koszty 38 wypadków śmiertelnych, które prezentuje poniższe zestawienie.
Średni koszt wypadku przy pracy: śmiertelnego indywidualnego w okresie sprawozdawczym wyniósł 109 395 PLN, w tym koszty pracodawcy – 58 897 PLN (53,8% kosztów wypadku), koszty ZUS – 49 702 PLN (45,4% kosztów wypadku), koszty leczenia ponoszone przez Narodowy Fundusz Zdrowia – 796 PLN (0,8% kosztów wypadku). Potencjalne koszty działań zapobiegających – 1 149 PLN (1,1% kosztów wypadku).
„Najdroższy” wypadek śmiertelny kosztował 426 671 PLN, w tym: koszty pracodawcy – 344 176 PLN, ZUS – 82 495 PLN, NFZ – 0,00 PLN. Potencjalne koszty działań zapobiegających
wyniosłyby 500 PLN. Wypadek miał miejsce podczas usuwania usterki w ramach obsługi „załadowarki” butelek do piwa. Poszkodowany wszedł w obszar niebezpieczny pracy maszyny i doznał śmiertelnego urazu głowy, uderzony przez ruchomy element maszyny.
Zdaniem pracodawcy, aby nie doszło do wypadku należało wyposażyć maszynę w osłony stref niebezpiecznych.
„Najtańszy” wypadek śmiertelny kosztował 17 588 PLN, w tym: koszty pracodawcy – 11 685 PLN, ZUS – 5 903 PLN, NFZ – 0,00 PLN. Koszty działań zapobiegających wyniosłyby 650 PLN. Wypadek miał miejsce podczas montażu szalunków balkonu na poziomie II piętra. Poszkodowany, będąc pod wpływem alkoholu (1,3 promila we krwi) spadł z płyty balkonu, tj. z wysokości 5,9 m doznając śmiertelnych obrażeń.
Zdaniem pracodawcy, aby nie doszło do wypadku należało sprawdzać alkomatem trzeźwość pracowników przed dopuszczeniem do pracy.
W 4 przypadkach u pracowników, którzy przyczynili się do wypadku, lub u których w organizmie stwierdzono alkohol Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił wypłaty świadczeń rodzinie zmarłych pracowników.
W 15 wypadkach śmiertelnych, poza świadczeniami jednorazowymi, ZUS przyznał jednej osobie rentę rodzinną.
Koszty wypadku powodującego ciężkie obrażenia
Koszty wypadku powodującego ciężkie obrażenia
Obliczono koszty 90 wypadków ciężkich, które prezentuje poniższe zestawienie.
Średni koszt wypadku przy pracy powodującego ciężkie obrażenia wyniósł 236 904 PLN, w tym: koszty pracodawcy – 213 470 PLN (90,1% kosztów wypadku), koszty ZUS – 18 161 PLN (7,7% kosztów wypadku), koszty leczenia ponoszone przez Narodowy Fundusz Zdrowia – 5 273 PLN (2,2% kosztów wypadku). Potencjalne koszty działań zapobiegających wyniosłyby 1 712 PLN (0,1% kosztów wypadku).
„Najdroższy” wypadek ciężki kosztował 1 410 215 PLN, w tym: koszty pracodawcy – 1 394 456 PLN (m.in. koszty utraty przychodów firmy – 1 382 926 PLN), ZUS – 14 559 PLN, NFZ – 1 200 PLN. Szacowane koszty działań zapobiegających – 6 087 PLN. Wypadek miał miejsce podczas czyszczenia wrzeciona automatu wiertarskiego bez wyłączenia z ruchu. Automat nie posiadał wymaganych zabezpieczeń części wirujących. Poszkodowany doznał zmiażdżenia i amputacji palca dłoni. W wyniku przestoju pracy automatu wstrzymana została produkcja w części zakładu na okres kilkunastu dni.
Zdaniem pracodawcy, aby nie doszło do wypadku należało wyposażyć uchwyt wiertarski w wymagane osłony.
„Najtańszy” wypadek ciężki kosztował 7 142 PLN, w tym: koszty pracodawcy – 2 564 PLN, ZUS – 3 673 PLN, NFZ – 905 PLN. Koszty działań zapobiegających wyniosłyby 3 000 PLN. Wypadek miał miejsce podczas obsługi praski pneumatycznej – amputacja paliczka palca w wyniku włożenia go w strefę niebezpieczną prasy.
Zdaniem pracodawcy, aby nie doszło do wypadku należało wyposażyć stanowisko pracy w praskę spełniającą wymagania zasadnicze.
W 7 wypadkach ciężkich, poza świadczeniami jednorazowymi, ZUS przyznał rentę z tytułu niezdolności do pracy.
Koszty wypadku zbiorowego
Obliczono koszty 17 zbiorowych wypadków przy pracy, które reprezentuje poniższe zestawienie.
Średni koszt zbiorowego wypadku przy pracy wyniósł 77 207 PLN, w tym: koszty pracodawcy – 32 435 PLN (42,0% kosztów wypadku), koszty ZUS – 30 767 PLN (39,9% kosztów wypadku), koszty leczenia ponoszone przez Narodowy Fundusz Zdrowia – 14 005 PLN (18,1% kosztów wypadku). Potencjalne koszty działań zapobiegających wyniosłyby tylko 796 PLN (1,0% kosztów wypadku).
„Najdroższy” wypadek zbiorowy kosztował 197 950 PLN, w tym: koszty pracodawcy – 143 970 PLN, ZUS – 8 830 PLN, NFZ – 45 150 PLN. W tym przypadku na działania zapobiegające wystarczyło wydać 89 PLN. Wypadek miał miejsce na jednym z oddziałów szpitalnych (kardiochirurgii), gdzie w wyniku nieszczelności pionu kanalizacyjnego do pomieszczeń oddziału przedostały się substancje powodujące pogorszenie zdrowia (zawroty głowy, odruch wymiotny) u 23 pracowników. W wyniku zdarzenia przerwa w działaniu Bloku Operacyjnego trwała 10 dni.
Zdaniem pracodawcy, aby nie doszło do wypadku należało zapewnić drożność rur kanalizacyjnych.
„Najtańszy” wypadek zbiorowy kosztował 5 330 PLN, w tym: koszty pracodawcy – 3 855 PLN, ZUS – 1 364 PLN, NFZ – 111 PLN. Potencjalne koszty działań zapobiegających – 0,00 PLN. Wypadek miał miejsce podczas pobierania tafli szkła ze stojaka. Dwaj poszkodowani „ułatwiając” sobie pracę odchylili do pozycji pionowej 5 tafli szkła o wadze ok. 250 kg, aby w tym czasie trzeci pracownik mógł wyciągnąć potrzebną taflę szkła ornamentowego. Poszkodowani nie zdołali utrzymać 5 tafli szkła, które przewracając się spowodowały u jednego z poszkodowanych ranę ciętą prawej ręki, u drugiego zaś ogólne potłuczenia prawego boku.
Zdaniem pracodawcy, aby nie doszło do wypadku należało przestrzegać przepisów i zasad bhp określonych przez pracodawcę.
Henryk Purwin
 |
Artykuł został opublikowany w miesięczniku Przyjaciel Przy Pracy 07/2011 - Ciągłe nadzieje i oczekiwania |
![Safety Media [mamy pomysł pion]](http://www.kulturabezpieczenstwa.pl/images/banery/statyczne/safetymedia_mamy-pomysl_360x660.jpg)
